Cách chạy chu trình cho hồ cá biển
Kiến thức đầu tiên mỗi người chơi cá biển chúng ta cần phải học là cách chạy chu trình (cycle) cho hồ cá. Có rất nhiều thông tin cũng như phương pháp khác nhau: sử dụng bằng đá sống (live rock), đá đã qua xử lý (dry rock), dùng vi sinh loại nào, bật đèn hay tắt đèn, dose NH3 hay không... Ở đây, tôi sẽ hướng dẫn các bạn một cách cycle thông dụng và an toàn.
I. Chạy chu trình là gì:
Trước hết chúng ta cần tìm hiểu về chu trình Nitrogen. Khi động/thực vật trong hồ cá phân hủy, hoặc đơn giản là giải phóng chất thải của sinh vật sống vào môi trường nước, ammonia (NH3) được hình thành trong hồ cá của chúng ta. Lúc này, vi khuẩn (bacteria) sẽ chuyển hóa ammonia (NH3) thành nitrite (NO2-) và sau đó là nitrat (NO3). Khi vi khuẩn sinh trưởng và phát triển trong hồ cá của chúng ta tới một lượng đủ lớn, để chuyển hóa đủ nhanh NH3 >> NO2- >> NO3, chúng ta gọi là đã chạy xong chu trình.
NH3 là chất độc đối với cá và san hô, một loại vi khuẩn nitrat hóa (Nitrosomonas) chuyển hóa chúng thành NO2-, cũng là chất độc với các sinh vật sống trong hồ. Chúng ta lại cần tới một chủng vi khuẩn khác (Nitrobacter) để chuyển hóa NO2- thành NO3, chất ít gây hại với cá và san hô ở nồng độ thấp. Chúng ta có thể lấy NO3 ra khỏi bể bằng nhiều cách: thay nước, rong tảo và san hô sử dụng một phần NO3 làm thức ăn…
Phần cuối của chu trình là khi NO3 được chuyển hóa thành khí Nitrogen (N2), được thực hiện bởi vi khuẩn kỵ khí (Anaerobic bacteria), có trong lõi đá sống, nền cát dày (Deep sand bed) hoặc trong lõi một số sản phẩm như sứ lọc...
II.Khởi động chu trình trong hồ cá biển:
Để khởi động chu trình trong hồ cá, bạn cần cung cấp vi sinh và nguồn NH3. Vi sinh có thể cung cấp từ đá sống, từ một số sản phẩm như biodigest, micro bacter7, zeobak… Dù bạn sử dụng sản phẩm cũa hãng nào, hãy nhớ tuân theo đúng liều lượng của nhà sản xuất.
Sau khi đã thêm vi sinh, bạn sẽ cần tới nguồn ammonia. Đó có thể đến từ thức ăn cá, một mảnh tôm biển, hoặc là NH3 nguyên chất. Lưu ý là nồng độ NH3 vượt quá 5ppm sẽ làm chậm, quá 10ppm sẽ làm ngưng quá trình sinh sôi của vi khuẩn.
Sẽ mất vào khoảng 6 tuần để hồ cá của bạn hoàn tất chu trình, tùy theo chủng loại và liều lượng vi sinh mà có thể nhanh hơn. Để theo dõi quá trình này, bạn có thể sử dụng các bộ đo nồng độ để kiểm tra chỉ số NH3, NO2 và NO3. Ban đầu bạn sẽ thấy nồng độ NH3 tăng, sau đó giảm dần khi NO2 xuất hiện. Cuối cùng bạn sẽ thấy NO3 tăng khi nồng độ NH3 và NO2 về 0, khi đó hồ cá của bạn đã chạy xong chu trình.
Đây là giai đoạn rất cần sự kiên nhẫn của người chơi. Hãy luôn nhớ, sự kiên nhẫn là yếu tố quyết định phần lớn thành – bại trong thú chơi cá biển này. Cứ để mặc vi sinh làm nhiệm vụ của chúng, bạn chỉ cần theo dõi các chỉ số. Thả cá hoặc san hô quá sớm, khi chưa hoàn tất chu trình sẽ gây ra những tác động tiêu cực: cá bệnh, san hô chết hoặc không nở... sẽ làm các bạn mất rất nhiều thời gian, công sức và tiền bạc để xử lý sau này.
